“Cảnh báo tiền chiến thuật” là một loại hình cảnh báo sớm mang tính chiến thuật nhằm mục đích phân tích, đánh giá dữ liệu đầu vào được thu thập, tổng hợp hàng ngày từ các cơ sở cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay như các phép bay, kế hoạch bay Hàng không dân dụng và quân sự; các điện văn không lưu (ATS), thông báo hàng không (NOTAM), Chuyên cơ, tình trạng hoạt động của trang thiết bị kỹ thuật (CNS), tình hình thời tiết khu vực, các sân bay v.v… thuộc khu vực trách nhiệm của Công ty Quản lý bay miền Trung quản lý, từ đó đưa ra các khuyến cáo, tư vấn phù hợp, kịp thời để chủ động khai thác, sản xuất, cung cấp dịch vụ đảm bảo điều hành bay an toàn, điều hòa, hiệu quả.
Trong thời gian qua, công tác đảm bảo an toàn hoạt động bay luôn là mối quan tâm hàng đầu của Lãnh đạo Công ty và toàn thể cán bộ, nhân viên quan tâm, chỉ đạo lực lượng Kiểm soát viên không lưu (KSVKL) đảm bảo điều hành bay an toàn, điều hòa, hiệu quả. Tuy nhiên, các tình huống trong quá trình quản lý, điều hành bay nằm ngoài dự tính vẫn đôi lúc xảy ra, yêu cầu các Kíp trực điều hành bay phải phối hợp, xử lý ổn thỏa và kiểm soát tốt tình huống, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các chuyến bay.
Với tầm quan trọng như vậy, Lãnh đạo Công ty Quản lý bay miền Trung nhận thấy cần phải đẩy mạnh công tác quản lý an toàn, nâng cao hơn nữa chất lượng dịch vụ điều hành bay, đảm bảo cung cấp sản phẩm dịch vụ tốt nhất cho các hãng hàng không, góp phần thể hiện vai trò đặc biệt quan trọng của lực lượng KSVKL và không ngừng nâng cao vị thế của Công ty trong chuỗi cung ứng dịch vụ bảo đảm hoạt động bay.
Từ trước đến nay việc đảm bảo an toàn hoạt động bay luôn là mối quan tâm hàng đầu của Lãnh đạo Công ty và toàn thể cán bộ, nhân viên, đây được xem là nhiệm vụ trọng yếu, đóng vai trò chiến lược trong việc đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của Công ty Quản lý bay miền Trung. Để thực hiện được mục tiêu này, ngoài việc thường xuyên thực hiện bình giảng, rút kinh nghiệm từ những sự cố, vụ việc xảy ra trong công tác điều hành bay, Công ty còn phải thu thập dữ liệu từ các báo cáo an toàn tự nguyện, triển khai công tác kiểm tra an toàn định kỳ hay đột xuất tại các cơ sở cung cấp dịch vụ.
Tuy nhiên, qua thực tế công tác cho thấy vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế về mặt hiệu quả, chất lượng công tác đảm bảo an toàn hoạt động bay sau khi thực thi tất cả các giải pháp trên, do tính thụ động, đi sau về mặt thời gian của giải pháp trong việc phát hiện, nhận diện các mối nguy hiểm tiềm ẩn và đề xuất các biện pháp giảm thiểu rủi ro nhằm ngăn ngừa các sự cố, vụ việc gây mất an toàn bay, đồng thời cảnh báo sớm các mối nguy hiểm từ trước khi xuất hiện.
Trước tình hình đó, đồng chí Nguyễn Mạnh Thắng- Giám đốc Công ty, sau một thời gian tìm tòi, trăn trở, suy nghĩ phải làm gì? Làm như thế nào để có một công cụ tối ưu hơn, chủ động hơn, hiệu quả cao hơn trong việc quản lý và kiểm soát tốt các mối nguy hiểm tiềm ẩn trong điều hành bay tại các cơ sở cung cấp dịch vụ? Theo đó, ý tưởng “Cảnh báo tiền chiến thuật” đối với các hoạt động quản lý, điều hành bay tại Công ty Quản lý bay miền Trung ra đời.
Các thành viên tại cuộc họp Tổ cảnh báo tiền chiến thuật ngày 10/11/2021
Có thể hiểu một cách khái quát “Cảnh báo tiền chiến thuật” là một loại hình cảnh báo sớm mang tính chiến thuật nhằm mục đích phân tích, đánh giá dữ liệu đầu vào được thu thập, tổng hợp hàng ngày từ các cơ sở cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay như các phép bay, kế hoạch bay Hàng không dân dụng và quân sự; các điện văn không lưu (ATS), thông báo hàng không (NOTAM), Chuyên cơ, tình trạng hoạt động của trang thiết bị kỹ thuật (CNS), tình hình thời tiết khu vực, các sân bay v.v… thuộc khu vực trách nhiệm của Công ty Quản lý bay miền Trung quản lý, từ đó đưa ra các khuyến cáo, tư vấn phù hợp, kịp thời để chủ động khai thác, sản xuất, cung cấp dịch vụ đảm bảo điều hành bay an toàn, điều hòa, hiệu quả.
Ngày 12/10/2021, sau một thời gian chỉ đạo xây dựng, hiện thực hóa ý tưởng. Giám đốc đã ký ban hành Quyết định số 2509/QĐ-QLBMT thành lập Tổ Cảnh báo tiền chiến thuật của Công ty Quản lý bay miền Trung (sau đây gọi tắt là Tổ cảnh báo) bao gồm đồng chí Ngô Xuân Vĩnh – Trưởng phòng An toàn – Chất lượng và An ninh đảm nhiệm vai trò Tổ trưởng, cùng các thành viên là các đồng chí lãnh đạo các Phòng chức năng liên quan, các Trung tâm, Đài Kiểm soát không lưu. Bên cạnh đó Tổ Cảnh báo còn có Nhóm Giúp việc có nhiệm vụ tham mưu, giúp việc cho Tổ Cảnh báo và thành viên của Tổ trên các lĩnh vực và công việc phù hợp với chuyên môn, năng lực cũng như vị trí công tác tại đơn vị.
Vào lúc 14h00 ngày 10/11/2021, cuộc họp đầu tiên của Tổ Cảnh báo tiền chiến thuật diễn ra dưới sự chủ trì, chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Nguyễn Mạnh Thắng – Giám đốc Công ty đã thành công tốt đẹp. Tại cuộc họp, các thành viên Tổ cảnh báo đã được phân công, triển khai nhiệm vụ và tiến hành trao đổi, đóng góp ý kiến cho dự thảo Hướng dẫn thực hiện công tác cảnh báo tiền chiến thuật tại Công ty Quản lý bay miền Trung, qua đó sẽ phổ biến và đi đến sự thống nhất trong việc vận hành cũng như cách thức hoạt động của Tổ.
Giám đốc Nguyễn Mạnh Thắng chủ trì cuộc họp
Sau quá trình trao đổi, thảo luận với nhiều ý kiến phong phú, trên tinh thần xây dựng, Giám đốc đã đi đến thống nhất, kết luận việc triển khai công tác cảnh báo tiền chiến thuật cho các cơ sở cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay được xác định là một công việc mới, là một trong những phương pháp quản lý an toàn chủ động nên có ý nghĩa hết sức quan trọng, chiến lược trong việc nâng cao chất lượng công tác đảm bảo an toàn hoạt động bay tại các cơ sở. Do đó Tổ cảnh báo tiền chiến thuật và các cá nhân, đơn vị có liên quan cần phát huy tinh thần trách nhiệm, chủ động, tích cực nghiên cứu và tham gia thực hiện để không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng công tác cảnh báo. Song song với vấn đề này, các cơ sở điều hành bay cũng cần lưu ý các cảnh báo đưa ra chỉ mang tính chất tham khảo, hỗ trợ, nhắc nhở các bộ phận có liên quan chú ý đến các vấn đề bất thường có thể phát sinh trong quá trình tác nghiệp, đồng thời cũng trợ giúp đắc lực cho các cơ sở cung cấp dịch vụ trong việc hình thành ý niệm sơ bộ về nhận thức tình huống, tuy không ràng buộc về mặt pháp lý và không bắt buộc phải thực hiện theo nhưng các cảnh báo đóng vai trò rất hữu ích trong quá trình quản lý, điều hành bay.
Lãnh đạo các Đài KSKL sân bay địa phương tham dự tại các điểm cầu trực tuyến
Trong thời gian đầu triển khai thực hiện công tác cảnh báo tiền chiến thuật, hiệu quả mang lại có thể chưa cao do mật độ bay tại thời điểm hiện tại tương đối thấp bởi những ảnh hưởng lớn từ đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, trong bối cảnh hoạt động bay trên cả nước đang trên đà phục hồi và tăng trưởng trở lại nhờ việc nới lỏng các biện pháp kiểm soát dịch nhưng vẫn không chủ quan, lơ là, chủ động “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” theo tinh thần Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ. Ban chỉ đạo phòng, chống dịch COVID-19 các cấp đã chuẩn bị phương án, kịch bản phòng, chống dịch trên địa bàn linh hoạt, khoa học, hiệu quả gắn liền với việc thực hiện tốt “mục tiêu kép” vừa phát triển kinh tế xã hội vừa thực hiện chống dịch hiệu quả. Chúng ta hoàn toàn có thể hy vọng vào tương lai tươi sáng hơn của ngành hàng không với mật độ tàu bay đông đúc, nối liền các đường bay phải tạm dừng do đại dịch. Và đó cũng chính là lúc cảnh báo tiền chiến thuật sẽ thực sự phát huy tác dụng vốn có của nó.
Đào Đăng Khoa (Phòng An toàn – Chất lượng và An ninh)
