Nằm tọa lạc trên đỉnh cao nhất của bán đảo Sơn Trà, hai trạm radar Sơn Trà 1 và Sơn Trà 2 được mệnh danh là “Mắt thần Đông Dương”, đóng vai trò quan trọng trong công tác điều hành bay an toàn, điều hòa, hiệu quả của Công ty Quản lý bay miền Trung nói riêng và Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam nói chung. Đồng thời góp phần trong công tác giám sát, quản lý vùng trời, bảo đảm vững chắc an ninh chủ quyền của Tổ quốc.
Với vùng giám sát rộng đến 250 dặm của Radar thứ cấp, và 80 dặm của Radar sơ cấp,2 Trạm Radar Sơn Trà đảm bảo tầm phủ cả vùng trời miền Trung. Tín hiệu từ các trạm Radar Sơn Trà được kết nối, tích hợp với các hệ thống xử lý dữ liệu ATM của các Trung tâm kiểm soát đường dài tại Hà Nội, Hồ Chí Minh và Hệ thống xử lý dữ liệu RDP tại Trung tâm Kiểm soát tiếp cận – Tại sân Đà Nẵng để cung cấp tín hiệu có độ tin cậy, ổn định và tính dự phòng cao cho việc giám sát, điều hành các tàu bay đi, đến trong vùng trời trách nhiệm của Việt Nam; tăng cường khả năng giám sát, hỗ trợ dẫn dắt tàu bay cất, hạ cánh tại các sân bay Phú Bài, Chu Lai và có khả năng cảnh báo xung đột ngắn hạn; cảnh báo vi phạm độ cao an toàn tối thiểu; cảnh báo vi phạm vùng cấm, vùng hạn chế, từ đó nâng cao năng lực điều hành cho kiểm soát viên không lưu.
Trạm Radar Sơn Trà 1 được khánh thành và đi vào hoạt động vào năm 1993. Đây là một trong những công trình trọng điểm được xây dựng theo chỉ đạo của Chính phủ, nhằm chuẩn bị cơ sở vật chất và hạ tầng hiện đại cho việc giành lại, tiếp quản điều hành FIR Hồ Chí Minh. Radar sơ cấp, thứ cấp Sơn Trà 1 sử dụng công nghệ của Hãng Thomson CFS: Radar sơ cấp sử đụng công nghệ Phân tập tần số, Radar thứ cấp sử dụng công nghệ Monopulse, cùng với hệ thống xử lý mục tiêu hiện đại. Sau khi khánh thành, Trạm Radar Sơn Trà 1 là một trong những trạm Radar hiện đại nhất thời bấy giờ
Với đà phát triển nhanh chóng của lưu lượng vận chuyển hàng không trong nước và quốc tế cũng như sự phát triển của công nghệ hàng không, Tổng Công ty Quản lý bay Việt Nam đã đầu tư xây đựng Trạm Radar Sơn trà 2, khánh thành và đưa vào hoạt động vào ngày 31/7/2016. RadarSơn Trà 2 sử dụng công nghệ của Hãng IndraSistermas, SA, Cộng hòa Tây Ban Nha, với Radar sơ cấp sử dụng công nghệ phát xung CPI, thu xử lý bằng máy tính và Radar thứ cấp sử dụng công nghệ ModeS hiện đại. Sau khi khánh thành,Trạm Radar Sơn Trà 2 là một trong những trạm Radar ModeS hiện đại nhất Việt Nam.
Đi kèm với 2 trạm Radar Sơn Trà 1, Sơn Trà 2 là rất nhiều thiết bị phụ trợ như hệ thống máy phát điện, ATS,UPS, hệ thống điều hòa chính xác, hệ thống truyền dẫn VSAT, Cáp quang, Viba, Các thiết bị ghép kênh phục vụ cho sự hoạt động của các Radar. Các hệ thống VHF đường dài và tiếp cận cho Trung tâm Kiểm soát tiếp cận – Tại sân Đà Nẵng, Trung tâm kiểm soát đường dài Hà Nội cũng được lắp đặt tại 2 trạm để tận dụng vị trí địa lýcho vùng phủ tốt nhất.
Để đảm bảo cung cấp dữ liệu giám sát ổn định, liên tục, chính xác, kịp thời cho các trung tâm điều hành bay trên cả ba miền Bắc, Trung, Nam, việc xử lý các sự cố, bảo trì,bảo dưỡng những “vòng quay” không biết mệt mỏi và các thiết bị hệ thống phụ trợ đi kèm luôn được tiến hành kịp thời, thường xuyên và liên tục. Hằng năm, theo kế hoạch, Đội Radar Sơn Trà,đơn vị điều hành và quản lý trực tiếp 2 Trạm Radar Sơn Trà 1, Sơn Trà 2 đều phải thực hiện 2 lần công tác bảo dưỡng, hiệu chỉnh thông số toàn diện cho tất cả các thiết bịtại 2 trạm Radar theo quy định của Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam
Với khối lượng lớn công việc cùng độ phức tạp của các hệ thống trang thiết bị bao gồm Radar, Thông tin và Cơ điện của cả 02 trạm, việc bảo trì, bảo dưỡng, kiểm tra, hiệu chỉnhhệ thống thiết bị là một thách thức đối với cán bộ, nhân viên của Đội Radar Sơn Trà nhất là đối với những thiết bị có tuổi đời khá lâu. Tuy vậy, trong hơn 27 năm qua, cán bộ, nhân viên Đội Radar Sơn Trà luôn cố gắng, đoàn kết, phấn đấu, vượt qua những khó khăn, thách thức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, bảo đảm cho “Mắt thần Đông dương” luôn hoạt động ổn định, tin cậy phục vụ công tác điều hành bay an toàn đồng thời góp phần trong công tác giám sát, quản lý vùng trời, bảo đảm vững chắc an ninh chủ quyền của Tổ quốc.
CTV Lương Phú Nghĩa, Đội Radar Sơn Trà, Trung tâm Bảo đảm kỹ thuật
